فرصت‌های تجار ایرانی در عربستان

هدف چشم‌‌‌‌‌‌انداز 2030 عربستان، تنوع‌بخشیدن به اقتصاد با فاصله‌گرفتن از اتکای زیاد به نفت و ایجاد کسب و کار و مشاغل بیشتر در بخش‌خصوصی برای جمعیت جوان و در حال رشد

در چند سال‌گذشته هرجا که نام ایران و عربستان در کنار هم می‌آمد، تنش میان دو کشور به ذهن آمده است، ولی امروز باید از زاویه‌ای دیگر به این موضوع نگاه کنیم

عربستان هدف چشم‌‌‌‌‌‌انداز 2030 کشور خود را تنوع‌بخشیدن به اقتصاد با فاصله‌گرفتن از اتکای زیاد به نفت و ایجاد کسب‌وکار و مشاغل بیشتر در بخش‌خصوصی برای جمعیت جوان و در حال رشد اعلام کرد. دولت این کشور برای اجرای این برنامه‌‌‌‌‌‌ها و نیل به هدف تعیین‌شده خود، به‌دنبال جذب ‌‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری خارجی در بخش‌های روبه‌رشدی مانند زیرساخت‌‌‌‌‌‌ها، گردشگری، سرگرمی‌‌‌‌‌‌ها و انرژی‌‌‌‌‌‌های تجدیدپذیر است. همچنین این کشور قصد دارد به مرکز حمل‌ونقل و لجستیک بزرگی تبدیل شود که آسیا، اروپا و آفریقا را به‌هم متصل می‌کند.

برای این منظور پروژه‌های زیرساختی شامل شهرهای اقتصادی و مناطق ویژه اقتصادی پیش‌بینی شده‌است که به‌عنوان قطب‌‌‌‌‌‌های صنایع پتروشیمی، معدنی، لجستیکی، تولیدی و دیجیتال عمل خواهند کرد. تا پیش از این روابط تجاری میان عربستان و ایران تیره و تار بود اما حالا با تغییر رویکرد سیاسی میان ایران و عربستان، می‌توان از پتانسیل‌های ارتباط این دو کشور استفاده کرد تا هر دو کشور در حوزه صادرات و واردات منتفع شوند.

در چند سال‌گذشته هرجا که نام ایران و عربستان در کنار هم می‌آمد، تنش میان دو کشور به ذهن آمده است، ولی امروز باید از زاویه‌ای دیگر به این موضوع نگاه کنیم. عربستان در سال 2021 تقریبا از همه کشورهای دنیا به غیر‌از ایران، بورکینافاسو و سودان واردات داشته و دلیل این موضوع نیز مسائل سیاسی میان دو کشور بوده‌است.

با اعلام رسمی از سرگیری روابط سیاسی دو کشور، یک سناریو را بررسی و فرض می‌کنیم که راه برای بخش‌خصوصی و تجارت دو کشور فراهم می‌شود. فراموش نکنیم که تجار در همه‌جای جهان به‌دنبال فرصت‌های تجاری نو و بکر هستند و به‌طور حتم همین حالا در عربستان هم تجار قوی آن کشور به‌دنبال فرصت‌های تجاری ناب در ایران هستند و این، نگاه حرفه‌ای در تجارت است.

استفاده بموقع از فرصت‌های تجاری و به‌دنبال آن رشد اقتصادی هر کشور، مستلزم ایجاد زیرساخت‌های مناسب و اتخاذ تصمیمات صحیح و بموقع توسط نهادهای حامی تجارت در هر کشور است. در حال‌حاضر که رابطه سیاسی بین ایران و عربستان رو به بهبود است، وقت آن است که از فرصت‌های تجاری بین دو کشور استفاده کنیم. رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و قطر با اشاره به ضرورت‌های ایجاد زمینه یک تجارت خوب بین دو کشور، تاکید کرد: بازگشایی سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌ها، تبادل هیات‌های تجاری بخش خصوصی، ایجاد کمیته مشترک مالی، اعطای روادید و آغاز پروازها، مهم‌ترین مواردی است که باید انجام شود.

در زمان اوج روابط اقتصادی، مبادلات تجاری میان ایران و عربستان حدود 800‌میلیون دلار بود، این در حالی است که در شرایط جدید می‌توان انتظار داشت حجم تجارت بین دو کشور به 2 تا 3میلیارد دلار برسد. عربستان در سال‌های اخیر به‌دنبال متنوع‌سازی منابع درآمدی خود بوده و برنامه‌هایی تدوین کرده که بر اساس آنها وابستگی اقتصاد ریاض به درآمدهای نفتی کاهش یافته و بر گردشگری تمرکز کرده‌است. این مساله از دو جهت موجب نزدیک‌شدن عربستان به ایران می‌شود. تمرکز عربستان بر درآمدهای حاصل از گردشگری این نیاز را ایجاد می‌کند که روابط سیاسی بهتری با همسایگان داشته باشد و این یک خبر خوب برای تجار ایرانی و عربستانی خواهد بود.

«عربستان چه محصولاتی وارد می‌کند؟»

عربستان در سال‌2021 حدود 152‌میلیارد دلار واردات داشته است. بیشترین واردات از چین، آمریکا، امارات و هند بوده‌است. این واردات شامل 7میلیارد دلار مواد معدنی، 7میلیارد دلار واردات دارو و پزشکی، 5.5 میلیارد دلار واردات فلزات، 3.8 میلیارد دلار واردات مواد پلاستیکی، 3.4 میلیارد دلار واردات غلات،3.3 میلیارد دلار واردات محصولات فلزی،2.6 میلیارد دلار واردات مبلمان و محصولات دکوراسیون،2.6 میلیارد دلار واردات مس و محصولات مرتبط،4.5 میلیارد دلار واردات محصولات شیمیایی و 2‌میلیارد دلار واردات محصولات لبنی بوده‌است.

پروژه توسعه اقتصادی عربستان و گام‌های بزرگ این کشور که در رقابت با کشورهایی نظیر امارات و قطر به‌راه افتاده است خود می‌تواند به تنهایی نویدبخش یک بازار تجاری خوب در آینده برای کشورهایی مثل ایران که تولیدات غنی و متنوعی دارند، باشد. خریدهای گران‌قیمت در فوتبال عربستان یک نشانه بزرگ برای جلب‌توجه جهانی به عربستان است که خود تاکیدی بر اجرای سند چشم‌انداز 2030 عربستان است. در شرایط موجود باید از خود بپرسیم که سهم ایران از این میزان واردات چقدر می‌تواند باشد؟ چه فرصت‌هایی برای تجار ایرانی در بازار عربستان وجود دارد؟ چه میزان از این محصولات در ایران تولید می‌شود؟