حقوق و دستمزد

حقوق و دستمزد، چیزی بیشتر از ارضای نیازهای زندگی کارکنان بوده و در طرز سلوک و رفتار، سطح زندگی، قدرت خرید و سلامت روحی آنان تأثیر می‌گذارد.

حقوق و دستمزد، چیزی بیشتر از ارضای نیازهای زندگی کارکنان بوده و در طرز سلوك و رفتار، سطح زندگی، قدرت خرید و سلامت روحی آنان تأثیر می‌گذارد.

تعریف حقوق و دستمزد

حقوق و دستمزد عبارت است از وجه نقد و یا هرگونه مزایای غیرنقدی که کارکنان در مقابل انجام کار، از کارفرما دریافت می‌کنند.

اصطلاحات حقوق و دستمزد

1) دستمزد: مبلغ خالصی که به کارگر در مقابل ساعت کار و یا روزکاری پرداخت می‌شود.

2) حقوق: مبلغ خالصی که به کارمند در مقابل کار فکری و یا جسمی به صورت ماهانه و یا سالانه پرداخت می‌شود.

3) مزایا: کمک‌های غیرنقدی، مدد معاشی، مرخصی، بیمه و... که جدای از حقوق و دستمزد پرداخت می‌شود.

4) هزینه زندگی: مبالغی که یک نفر یا یک خانواده در یک محدوده زمانی برای زندگی عادی مصرف می‌کنند.

5) سطح زندگی: میزان و درجه استفاده از کالا، خدمات و امکانات زندگی در یک جامعه یا طبقه‌ای از مردم می‌باشد.

6) تورم: به افزایش مهارگسیخته سطح قیمت‌ها گفته می‌شود.

نظریه‌ها و عوامل مؤثر در محاسبه و تعیین حقوق و دستمزد

1- نظریه عرضه تقاضا؛

2- سندیکاها، اتحادیه‌ها و کنفدراسیون‌ها؛

3- نظریه قدرت پرداخت؛

4- نشریه کارآیی؛

5- قوانین و مقررات دولتی؛

6- نظریه هزینه‌های زندگی؛

7- نظریه‌های فرهنگی و ارزشی

1- نظریه عرضه و تقاضا

بر اساس این نظریه، به کار نیروی انسانی به مانند کالا و خدمات نگریسته شده و قیمت آن با استفاده از قانون عرضه و تقاضا تعیین می‌گردد.

2- سندیکاها، اتحادیه‌ها و کنفدراسیون‌ها

آن‌ها از طریق کنترل عرضه نیروی کار و تقلیل آن در اوقات حساس از طریق اعتصابات، کارفرمایان را به پرداخت حقوق و دستمزد بیشتر مجبور می‌نمایند.

3- نظریه قدرت پرداخت

سندیکاها و اتحادیه‌ها نظریه قدرت پرداخت سازمان‌ها را ملاك مذاکرات خود قرار داده و حقوق و دستمزد بیشتری را برای عاملان کار درخواست می‌کنند.

4- کارایی (بهره‌وری)

بر اساس این نظریه، میزان حقوق و دستمزد عاملان کار، به نسبت افزایش کارایی و بازدهی آنان افزایش می‌یابد.

5- قوانین و مقررات دولتی

در سیستم‌های اقتصادی ارشادی، دولت‌ها با تصویب قوانین و مقررات لازم، حقوق و مزایای عادلانه‌ای را برای عاملان کار در نظر می‌گیرند.

6- هزینه زندگی

بر اساس این نظریه، بین سطح حقوق و دستمزد پرداختی به کارکنان و هزینه‌های زندگی و سطح تورم سالانه باید رابطه نزدیکی وجود داشته باشد.

7- نظریه‌های فرهنگی و ارزشی

در هر فرهنگی، ارزش‌هایی وجود دارد که به طور مستقیم یا غیرمستقیم می‌تواند در مسئله حقوق و دستمزد مؤثر باشد.