اصول مدیریت تداوم کسب و کار

کتاب اصول مدیریت تداوم کسب و کار نوشته‌ی وی نینگ زخاریا ونگ و ژیانپینگ شی، به‌عنوان یک راهنما برای برنامه‌ریزی در سه سطح عملیاتی، تاکتیکی و استراتژیک، ساختاربندی استمرار فعالیت شرکت‌ها را بر اساس گواهینامه‌ی ایزو 22301 توضیح می‌دهد.

در همه‌ی شرکت‌های بزرگ، بخشی با عنوان حوزه‌ی تداوم کسب‌وکار وجود دارد که به استمرار عرضه‌ی کالاها یا خدمات در سطحی مناسب و از پیش تعریف‌شده، پس از یک رویداد مختل‌کننده می‌پردازند. مدیرهای اقتصادی این موضوع را به‌خوبی درک می‌کنند که شیوه‌ی مدیریت تداوم کسب‌وکار، از نظر اهمیت و ارزش فعالیت‌های سازمانی و هنگام ظهور بحران، تاچه‌اندازه می‌تواند مؤثر و راهگشا باشد. به‌عنوان‌مثال، همه‌گیری کروناویروس یکی از آن مواردی بود که نشان داد همیشه موقعیت‌هایی غیرمعمول پیش خواهد آمد، و به‌همین‌خاطر شرکت‌ها باید آماده‌ی تغییر سریع در استراتژی‌های خود باشند تا بتوانند بدون ایجاد تغییرهای چشمگیر، به رویه‌ی قبلی خود برگردند و به مشتری‌ها خدمات ارائه دهند. به‌ویژه آنکه بروز اختلال‌های پیش‌بینی‌نشده، می‌تواند وجهه‌ی یک سازمان را لکه‌دار کند و در صورت عدم مدیریت صحیح، منجر به بروز خسارت‌های قابل‌توجه، مانند ازدست‌رفتن فرصت‌های فروش، کسب درآمد، اختلال در زنجیره‌ی تأمین و تضعیف مزیت رقابتی شود. این اختلال‌ها می‌تواند ناشی از خطاهای انسانی، مثل غیبت کارکنان و خرابی تجهیزات، یا بحران‌های اقتصادی و سیاسی، یا بلاهای طبیعی همچون سیل، زلزله، آتش‌سوزی، همه‌گیری و... باشد. بنابراین، پرسش اساسی شرکت‌های بزرگ آن است که برای تداوم کسب‌وکار به چه عواملی نیاز دارند؟

کارشناس‌های تجارت معتقد هستند که مجموعه‌های اقتصادی باید نیازهای کسب‌وکار خود را به‌خوبی بشناسند، استراتژی‌هایی را تعیین کنند که دامنه، هدف‌ها و فرایندهای تداوم کسب‌وکار را مشخص کند، از ریسک‌ها و تهدیدهای کسب‌وکار آگاه باشند و برای مواجهه با بحران‌ها برنامه‌ریزی کنند. همچنین می‌بایست کارکنانی با مسئولیت‌های تعریف‌شده داشته باشند، با پایش عملکردها، اثربخشی آن‌ها را بسنجند، و استراتژی‌ها، فرایندها و عملکردها را به‌صورت مداوم بررسی کرده و بهبود ببخشند. اگر بتوان چنین سیستم مدیریت تداوم کسب‌وکار را طراحی و اجرا کرد، می‌توان روش‌ها، رویه‌ها و منبع‌های مرتبط را به هم اتصال داد تا این اطمینان حاصل شود که فرایندهای مهم کسب‌وکار، در مواقع اضطراری و بحران‌ها ادامه یابد. بر همین اساس وی نینگ زخاریا ونگ (Wei Ning Zechariah Wong) و ژیانپینگ شی (Jianping Shi) در کتاب اصول مدیریت تداوم کسب و کار، راهنمایی کامل برای پیاده‌سازی ایزو 22301 (Business Continuity Management System: A Complete Guide to Implementing ISO 22301)، که بر مبنای تجربه‌های شخصی‌شان نوشته شده، تلاش می‌کنند با ارائه‌ی جزئیات کامل و مثال‌هایی واقعی، این سرفصل مهم کسب‌وکار را توضیح دهند.

نویسنده‌های کتاب با توضیح مبانی و سیستم مدیریت تداوم کسب‌وکار، به تشریح موقعیت هر سازمان، وظیفه‌های رهبران، برنامه‌ریزی، پشتیبانی، عملیات و ارزیابی و بهبود عملکرد می‌پردازند. همچنین پس از بیان مفهوم‌های اساسی و فعالیت‌های اصلی سازمان در زمینه‌ی سیستم مدیریت تداوم کسب‌وکار، ارتباط هر مرحله از این سیستم مدیریتی، با مرحله‌های دیگر را تحلیل می‌کنند.

کتاب اصول مدیریت تداوم کسب‌وکار در 10 فصل نوشته شده و نویسنده‌ها در فصل اول، چشم‌انداز تداوم کسب‌وکار را در محیط شرکت‌ها توضیح می‌دهند. در این فصل، مروری کلی از چرخه‌ی حیات مدیریت تداوم کسب‌وکار ارائه می‌شود که افزون بر کمک به افراد باتجربه‌ی این حوزه، به‌منظور مرور مجدد، روندهای اصلی به تازه‌واردها را نیز معرفی می‌کند. فصل دوم، بر اصول سیستم مدیریت تداوم کسب‌وکار بر اساس رویکرد چرخه‌ی دمینگ (برنامه‌ریزی، اجرا، کنترل و اقدام اصلاحی) متمرکز شده و اجزای اساسی آن را واکاوی می‌کند. این مقوله، به‌ویژه برای سازمان‌هایی که به‌دنبال تدوین سیستماتیک و مؤثر مدیریت تداوم کسب‌وکار هستند، مناسب است. در فصل‌های سوم تا نهم، هفت‌بند از ایزو 22301 یعنی موقعیت سازمان (Organization Context)، رهبری (Leadership)، برنامه‌ریزی (Planning)، پشتیبانی (Support)، عملیات (Operation)، ارزیابی عملکرد (Performance Evaluation) و بهبود (Improvement) تشریح می‌شود. به‌طورکلی، این هفت‌بند، رویکردی همه‌جانبه به برنامه‌ریزی، اجرا، مدیریت و بهبود مستمر سیستم مدیریت تداوم کسب‌وکار دارد.

در ادامه، و در فصل هشتم، روش‌هایی آسان برای ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت تداوم کسب‌وکار ارائه می‌شود و نحوه‌ی استقرار یک سیستم کنترل مؤثر نیز در فصل نهم شرح داده می‌شود. دست‌آخر فصل دهم به شرح موانعی می‌پردازد که قابلیت ایجاد شکاف را در اجرای مؤثر سیستم تداوم کسب‌وکار دارند؛ البته، از سوی دیگر، مجموعه‌ای از استراتژی‌ها را نیز برای غلبه بر آن‌ها ارائه می‌دهد. کتاب اصول مدیریت تداوم کسب‌وکار نوشته‌ی مشترک وی نینگ زخاریا ونگ و ژیانپینگ شی را انتشارات برآیند با ترجمه‌ی احسان سقایی و آیدا شفقت منتشر کرده است.
در نکوداشت کتاب اصول مدیریت تداوم کسب و کار

    کتاب اصول مدیریت تداوم کسب‌وکار، راهنمایی‌هایی واضح و آسان در مورد نحوه‌ی اجرای الزام‌های سیستم مدیریت ISO 22301 ارائه می‌کند. این کتاب در سطوح مختلفی کار می‌کند که همه راهنماهای خوب سیستم به آن نیاز دارند. اگر شما مسئولیت تداوم کسب‌وکار سازمان خود را به عهده دارید، یا به فکر امن‌تر کردن کسب‌وکار خود هستید، این کتاب را به‌عنوان یک منبع ارزشمند پیشنهاد می‌کنم. (Darren O’Neill، مشاور کیفیت در CGG)

کتاب اصول مدیریت تداوم کسب و کار مناسب چه کسانی است؟

مطالعه‌ی این کتاب به رهبران سازمان‌ها و همچنین مدیران شرکت‌های اقتصادی که در زمینه‌ی استمرار کسب‌وکار فعالیت می‌کنند، پیشنهاد می‌شود.
با وی نینگ زچاریا ونگ و ژیانپینگ شی بیشتر آشنا شویم

وی نینگ زچاریا ونگ، مشاور اصلی در Atkins است؛ شرکتی که راه‌حل‌های مدیریت تداوم کسب‌وکار را برای سازمان‌ها در طیف وسیعی از بخش‌ها ارائه می‌کند. او یکی از کارشناس‌های برجسته در مؤسسه‌ی استاندارد بریتانیا هم هست و در توسعه‌ی اولین استاندارد BS 25999 در جهان مشارکت داشته است.

ژیانپینگ شی نیز دانش‌آموخته‌ی مقطع دکترا در گروه علوم و مهندسی کامپیوتر در دانشگاه چینی هنگ‌کنگ است که هم‌اکنون به‌عنوان مدیر تحقیقات اجرایی در شرکت SenseTime فعالیت دارد؛ شرکتی که در حال توسعه‌ی الگوریتم‌های اساسی و سیستم‌های عملی برای رانندگی مستقل ازجمله ادراک، محلی‌سازی، نقشه‌برداری، تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی و کنترل است. کتاب حاضر بهترین اثر مشترک این دو فعال حوزه‌ی فناوری به‌شمار می‌رود.
در بخشی از کتاب اصول مدیریت تداوم کسب و کار می‌خوانیم

از دیدگاه مدیریت، انگیزه‌ی شرکت‌ها برای ایجاد سیستم مدیریتی با یکدیگر متفاوت است. انگیزه‌ی سازمان‌ها از عوامل مختلفی مانند کاهش هزینه و زمان و بهبود فرایندهای داخلی شرکت‌ها تأثیر می‌پذیرد. وجود سیستم مدیریت تداوم کسب‌وکار به ذی‌نفعان کلیدی نشان می‌دهد که سازمان به‌طور مداوم به‌دنبال بهینه کردن فرایندها، مدیریت مؤثر ریسک و نوآوری است. درعین‌حال این عوامل منجر به افزایش اعتماد‌به‌نفس در سازمان می‌شوند.

مزایای وجود سیستم مدیریت در بلندمدت برای سازمان‌ها شامل تخصیص بهتر منابع، بهبود مدیریت ریسک و افزایش رضایت‌مندی مشتریان است. سیستم‌های مدیریتی کاملاً مبتنی بر مفهوم تفکر انضباطی مدیریت و پیشرفت تدریجی‌ای هستند که می‌توانند عملکرد سازمان‌ها را هدایت ‌کنند. تمام استانداردهای بین‌المللی بر‌اساس اصل بهبود مستمر فعالیت می‌کنند. فرایندی پیوسته که اثربخشی و کارایی سیستم مدیریت را توسط بازبینی‌ها و بهبودهای مداوم حفظ می‌کند. این اصل توسط ممیزی‌های مستمر تقویت می‌شود تا شایستگی فعالیت‌های کلیدی مدیریت را ارزیابی ‌کند.

اساساً سیستم‌های مدیریتی از سطح هیئت‌مدیره رهبری می‌شوند. رهبری در این سطح، اطمینانی است درجهت اینکه حمایت بالاترین سطح سازمان را به‌همراه دارد، که درنتیجه احتمال پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز سیستم را افزایش می‌دهد. درعین‌حال، یک رویکرد بالادستی محسوب می‌شود که به درک بهتر شرکت از سیستم مدیریت منجر می‌شود و نحوه‌ی به‌کارگیری مؤلفه‌ها را در فعالیت‌های سازمانی تسهیل می‌کند. با گذشت زمان، این موضوع می‌تواند به‌عنوان بخشی از روند اصلی مدیریت سازمان تبدیل شود.
فهرست مطالب کتاب

سخن ناشر
سخن مترجم
مقدمه
فصل اول: مبانی مدیریت تداوم کسب‌و‌کار
فصل دوم: سیستم مدیریت تداوم کسب‌وکار
فصل سوم: موقعیت سازمان
فصل چهارم: رهبری
فصل پنجم: برنامه‌ریزی
فصل ششم: پشتیبانی
فصل هفتم: عملیات
فصل هشتم: ارزیابی عملکرد
فصل نهم: بهبود
فصل دهم: نتیجه‌گیری
درباره‌ی نویسندگان

این کتاب در "10" فصل و "256" صفحه نگارش شده و توسط انتشارات "برآیند" چاپ گردیده است.

نویسندگان:

وی نینگ زچاریا وانگ، ژیانپینگ شی

مترجمین:

احسان سقایی، آیدا شفقت